Notities PXL Help

Organisatiestructuren

Je kan:

  • De taken, functies, bevoegdheden en verantwoordelijkheden in een organisatie herkennen.

  • De verschillende organisatiestructuren benoemen en uitleggen.

  • De problemen in een organisatie op de juiste manier en naar de juiste personen escaleren.

Wat?

Organisatie: Een samenwerking tussen mensen en middelen om een bepaald doel zo efficiënt mogelijk te bereiken. Meestal is dit winst.

⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀

Organisaties veranderen door:

  • Interne factoren

    • Groei, nieuwe mensen, nieuwe leiding...

  • Externe factoren

    • Nieuwe wetten, nieuwe technologie, markt veranderingen...

⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀

De organisatiestructuur wordt bepaald door de verdeling van:

  • Taken

    • Verzameling van activiteiten met één bepaald doel.

  • Functies

    • Geheel van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden die aan één persoon zijn toegewezen.

  • Bevoegdheden

    • Wat je mag doen.

  • Verantwoordelijkheden

    • Wat je moet doen.

Hoe?

Verticale differentiatie

Centralisatie: Als de beslissingsbevoegdheden in één plaats geconcentreerd zijn.
Decentralisatie: Als de beslissingsbevoegdheden verdeeld zijn over meerdere plaatsen.

Delegeren: Overdragen van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden aan een lager hiërarchisch niveau.
Spanwijdte: Het aantal mensen waaraan een leider direct leiding geeft.

Platte structuur: Weinig niveaus tussen de top managers en de laagste managers.
Steile structuur: Veel niveaus tussen de top managers en de laagste managers.

Horizontale differentiatie

Het verdelen van taken op éénzelfde niveau:

  • Indeling naar functie.

  • Indeling naar product.

  • Indeling naar geografisch gebied.

  • Indeling naar markt.

⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀

Organisatiestructuur: De wijze waarop taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden verdeeld zijn over personen en afdelingen.

Organogram: Schematische voorstelling van de manier waarop formeel taken verdeeld zijn over personen en afdelingen en hoe de gezagsverhoudingen hier tussen liggen.

Formele organisatie: Een verdeling van het werk in de organisatie, en iedereen heeft functie- en taakbeschrijvingen.

Informele organisatie: Gebaseerd op contacten, relaties en taakverdelingen buiten de formele organisatie.

Soorten organisatiestructuren

Lijnorganisatie

Kenmerken:

  • Piramidestructuur

  • Meeste werknemers op de werkvloer

  • Aantal leidinggevenden neemt af naarmate je hoger in de hiërarchie komt

  • Iedere werknemer heeft leidinggevende

Voordelen:

  • Duidelijke verantwoordelijkheden

  • Snelle beslissingen

Nadelen:

  • Niet flexibel

  • Bureaucratie

  • Aparte groepen i.p.v. samenwerking

⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀

Lijn-staforganisatie

Kenmerken:

  • Lijnorganisatie met stafafdeling

  • Staf bestaat uit mensen met gespecialiseerde kennis

  • Staf geeft advies aan de directie

  • Staf heeft geen leidinggevende bevoegdheden

Voordelen:

  • Hulp van specialisten

  • Staf ontlast managers

  • Bevordert samenwerking tussen afdelingen

Nadelen:

  • Staf draagt weinig verantwoordelijkheid voor resultaten

  • Staf is te theoretisch bezig

  • Te weinig contact tussen staf en managers

⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀

Functionele (staf)organisatie

Kenmerken:

  • Indeling naar functie

⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀

Divisie (staf)organisatie

Kenmerken:

  • Ingedeeld per:

    • Product

    • Markt

    • Locatie

⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀

Project / Matrixorganisatie

Kenmerken:

  • Ingedeeld per:

    • Project

    • Functie

Voordelen:

  • Specialisten bij elkaar

  • Samenwerking tussen afdelingen

Nadelen:

  • Mensen hebben meerdere bazen

  • Eenheid van bevel ontbreekt

  • Elke baas kan iets anders willen

⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀

Ententestructuur

Kenmerken:

  • Horizontale structuur, geen hiërarchie

  • Iedereen heeft gelijke bevoegdheden en plichten

  • Voor kleine bedrijven

Voordelen:

  • Iedereen is betrokken

  • Optimaal gebruik van deskundigheid

Nadelen:

  • Niet geschikt voor grote organisaties

Escaleren in een organisatie

Wie moet je informeren als er een probleem is met een persoon?

  • Eerst met de persoon zelf praten.

  • Als dat niet gaat, naar de leidinggevende.

Op het juiste moment en op de juiste manier escaleren is belangrijk.

  • Om snel tot een goede oplossing te komen

  • Om niemand te kwetsen

  • Om te zorgen dat toekomstige samenwerking mogelijk blijft.

Hoe escaleren

  1. Via gesprek

  2. Via stuurgroep

  3. Via mail

  4. NIET via sociale media

Last modified: 24 February 2025
EPICSAutomatiseren