Drive management
De student(e):
Kan drives partitioneren met fdisk en gdisk
Kan drives handmatig en automatisch mounten
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Als je een OS installeert wordt de schijf gepartitioneerd. Elke partitie is geformatteerd met een bepaald bestandssysteem.
Partities: Virtueel afgescheiden delen van een schijf.
Bestandssysteem: Een manier om data te organiseren op een schijf.
In Linux begint alles vanuit de root map /
.
Mount
Om een schijf, partitie, USB, netwerk share... te gebruiken moet je die mounten.
Mount locatie: Een locatie in het bestandssysteem waar een schijf aan gekoppeld is.
Het commando volgt deze structuur:
Bijvoorbeeld:
Om niet meer te mounten kan je umount
gebruiken:
Partities
Een partitie type is een nummer dat aangeeft wat voor soort partitie het is.
Dit vertelt het besturingssysteem hoe het met de partitie moet omgaan.
Via lsblk
kan je schijven, partities en mount locaties zien:
Je kan met de -o
optie de kolommen kiezen die je wilt zien:
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
In /etc/fstab
staan partities en schijven. Elke regel bevat 6 dingen:
Een ID voor de partitie of het apparaat:
Kan ook een pad zijn in
/dev
zoals/dev/sda1
.
Waar de mount locatie is:
Bestandstype:
Hoe het mount (default, read & write, read only...):
Wordt gebruikt door
dump
, op 0 zetten:
Of en wanneer Linux het bestandssysteem moet checken voor fouten:
0 = Niet checken
1 = Eerst checken (alleen voor root
/
)2 = Als tweede checken (voor andere schijven / bestandssystemen)
fstab is het bestand dat uitgelezen wordt door Linux om de schijven te mounten.
Als je een schijf toevoegt en die mount maar dit niet in fstab zet gaat Linux die niet mounten.
Partities maken en aanpassen
Als je een nieuwe schijf in je computer steekt:
Linux detecteert de schijf.
Het wordt als bestand in
/dev
gezet.SATA-schijven krijgen een bestandsnaam zoals
/dev/sda
,/dev/sdb
...NVMe schijven:
/dev/nvme0n1
,/dev/nvme1n1
...Virtuele schijven:
/dev/vda
,/dev/vdb
...
Het is nog niet verbonden met het bestandssysteem.
Je partitioneert, formatteert en "mount" het.
Mounten betekent dat je de schijf aan een locatie in je bestandssysteem toewijst.
Stappen om een schijf toe te voegen met 1 partitie
1: Schijf vinden
Oplijsten van schijven:
We zien sda
staan, dit is de toegevoegde schijf.
2: gdisk
Open de schijf in gdisk
:
Veel gebruikte commando's in gdisk:
?: toont help menu
p: toont partitie tabel
n: maak nieuwe partitie
d: verwijder partitie
t: verander partitie type
w: stop en sla de veranderingen op
q: stop en sla de veranderingen niet op
gdisk stappen:
Stappen voor een standaard lege schijf.
n: Maak nieuwe partitie
enter: Gebruik standaard partitie nummer
enter: Gebruik standaard voor 1ste sector
enter: Gebruik standaard laatste sector (om de heel schijf te gebruiken)
enter: Gebruik standaard GUID
w: Maak de veranderingen
y: Bevestig dat je wilt doorgaan.
3: Formatteer en mount de partitie
De partitie is aangemaakt en heeft een naam gekregen:
Formatteer de partitie zodat ext4 gebruikt wordt:
Maak een locatie om de schijf aan te linken:
Mount de locatie:
Om te unmounten: sudo umount /mnt/schijf
Open /etc/fstab
in nano:
Voeg de juiste instellingen toe als laatste lijn:
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Partitie verwijderen
Unmount de partitie met umount
:
Je kan de device name of het mount point gebruiken.
Verwijder de partitie uit fstab:
Verwijder de partitie met gdisk:
Typ
p
om de partities te zien.Typ
d
om een partitie te verwijderen.Typ het nummer van de partitie.
Als je maar 1 partitie hebt, wordt die automatisch gekozen.
Typ
w
en daarnay
om de veranderingen op te slaan.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Meerdere partities maken
Open opnieuw de schijf in gdisk
.
Maak een nieuwe partitie met
n
.Kies een nummer voor de partitie.
Eerste sector is standaard, druk op enter.
Laatste sector is de grootte van de partitie.
+500M
voor 500 MB.+1G
voor 1 GB.
GUID is standaard, druk op enter.
Herhaal voor elke nieuwe partitie.
Check de partities met
p
.Sla de veranderingen op met
w
eny
.
Vergeet niet om de partities te formatteren en mounten.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Partitie type veranderen
Open gdisk
Typ
l
om de lijst met partitie types te zien.Typ
t
om het type te veranderen.Typ het nummer van de partitie.
Geef het nieuwe type.
Controleer met
p
.Sla de veranderingen op met
w
eny
.
Vergeet niet om de partities te formatteren en mounten.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Met sudo parted -l
kan je partities en extra info zien.
LVM
LVM staat voor Logical Volume Management.
Het is een manier om logische volumes dynamisch te beheren.
Logische volumes zijn partities die over meerdere fysieke schijven kunnen verspreid worden.
LVM is handig omdat je logische volumes kan vergroten en verkleinen zonder data te verliezen.
Hoe LVM werkt
LVM gebruikt 3 concepten:
In een zin:
Er worden één of meerdere physical volumes gemaakt.
Die worden samengevoegd in een volume group.
Daaruit worden logische volumes gemaakt.
De logische volumes worden geformatteerd en gemount zoals een normale partitie.
LVM commando's
Checken of er Physical Volumes, Volume Groups en Logical Volumes zijn:
Om de partities op een schijf met extra info te tonen:
Om informatie te tonen over een physical volume:
Hetzelfde voor een volume group en logical volume:
Gebruik deze zonder pad om een lijst van alle volume groups, logical volumes of physical volumes te tonen.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Fysiek volume, volume groep en logisch volume maken
Voordat je fysieke volumes maakt, moeten er partities van het type 8e00
/Linux LVM zijn.
Gebruik
pvcreate
om een fysiek volume (of meerdere) te maken:
Gebruik daarna sudo pvs
om te controleren.
Maak een volume group met
vgcreate
:
Controleer met sudo vgs
.
Een logisch volume maak je met
lvcreate
:
Controleer met sudo lvs
.
Formatteer het logisch volume:
Maak een mount locatie en mount het logisch volume:
Voeg de mount locatie toe aan
/etc/fstab
:
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Logisch volume vergroten
Gebruik het lvextend
commando om een logisch volume te vergroten:
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Logisch volume verkleinen
Verkleinen van een logisch volume is gevaarlijk omdat je data kan verliezen.
Unmount het logisch volume:
Controleer of er geen fouten zijn met het bestandssysteem:
Verklein het logisch volume:
Mount het logisch volume opnieuw:
Herlaad de configuratie bestanden (waaronder dus fstab):
Swapruimte
Swappartitie: Als er weinig RAM is, wordt niet gebruikte RAM tijdelijk opgeslagen in de swappartitie.
Swapruimte maken
Om swapruimte te maken heb je een bestand nodig:
fallocate
reserveert ruimte voor een bestand. Het duidt alleen het begin en einde aan zonder de content te vullen waardoor het heel efficiënt is voor dit soort bestanden te maken.
Zet de juiste rechten op het bestand zodat alleen root het kan lezen en schrijven:
RAM kan gevoelige data bevatten die je niet wilt dat anderen kunnen lezen.
Maak een swapruimte van het bestand:
Zet de swapruimte aan:
Controleer of de swapruimte gemaakt is:
Voeg de swapruimte toe aan /etc/fstab
:
Voer sudo swapon -a
uit om de swapruimte aan te zetten als die niet al aan stond zonder de computer te herstarten.
Swapruimte verwijderen
Voordat je de swapruimte verwijdert, moet je checken of die niet gebruikt wordt.
Daarna kan je het uit zetten:
Schijf gebruik
du commando
Het commando du
(disk usage) toont hoeveel ruimte een map of bestand innemen.
Met de opties -sh
toont het enkel de grootte en in leesbaar formaat:
Het toont de grootte van een map en de mappen eronder, om enkel de map zelf te tonen gebruik -d 1
: Als je -d 2
gebruikt gaat het 2 mappen diep. Dit werkt niet samen met de -s
optie
Oefeningen
1. Toon hoe je de naam vindt van de drive die je wil gebruiken.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
2. Toon de partitietabel van de virtuele drive/USB-drive
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
3. Verwijder alle partities op de USB-drive (of hoe je dit zou doen als je een virtuele drive gebruikt). Sla deze veranderingen op en toon dat dit ook is aangepast in de partitietabel en de Linux kernel.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
4. Voeg 3 partities toe aan de drive: a. 100MB Linux partitie b. 200MB swap partitie c. 500MB LVM partitie Sla deze verandering op.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
5. Geef de Linux partitie een ext4 filesystem.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
6. Maak een mountpoint genaamd /mnt/mypart en mount de nieuwe linux partitie hierop.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
7. Enable de swap partitie en zet deze aan zodat er extra swap ruimte bruikbaar is.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
8. Maak een volumegroep genaamd ‘OefVG’ van de LVM partitie.
Maak daarna een logisch volume van 200MB van de groep OefVG genaamd ‘OefData’.
Geef het volume OefData een ext4 filesysteem.
Mount nu dit volume tijdelijk op een nieuwe directory genaamd ‘/mnt/oefening’.
Kijk of dit succesvol is gemount.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
9. Vergroot het logische volume ‘OefData’ van 200MB naar 300MB.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
10. Doe alles wat nodig is om de USB/Drive veilig te verwijderen van de computer: a. Unmount de linux partitie b. Zet de swap partitie uit c. Unmount het logische volume d. Verwijder de volume groep
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
11. Gebruik het commando du om de grootste mappen te tonen die zich bevinden in /usr/share. Sorteer de mappen van groot naar klein en lijst alleen de 10 grootste op.
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
12. Gebruik het commando df om alle vrije ruimte te tonen van alle filesystems die momenteel verbonden zijn met je systeem, maar toon de filesystems tmpfs en devtmpfs niet.